HIRİSTİYANLIK VE LAİKLİK-ÖZGÜRLÜK III

Koyu bağnaz yaklaşımlar, LutherCalvin sentezinden yol alan Baptist ve Church of Christ ailesi içindedir. Bunlar bitmek tükenmek bilmeyen misyonerlik faaliyetleriyle dünya çapında örgütlenmişlerdir. Bu eğilimlere göre kendi arayışlarını benimsemeyen herkes "deccala" hizmet etmektedir. ABD'nin güney bağnaz eyaletlerinde "egemenlik kayıtsız koşulsuz bu tür akımlarındır." Bu akımlar sosyal yapıyı biçimlendirdikleri kadar, politik karar mekanizmalarını da etkilemektedirler.

ABD'de protestan mezhepler kadar protestan sapmalar olarak nitelendirilen Mormonluk, Yehova Şahitlefi, Moon'culuk gibi eğilimler devlet-din birliğini açıkça savunmakta ve çok güçlü konumlar içinde ekonomi, politik ve sosyal yaşamı etkilemektedirler (Amerikadaki dinler için bkz. The Encyclopedia of American Religions, Second Edition, J. GORDON MELTON).

Özgürlük ve laiklik açısından Hıristiyanlık Saint Thomas d'Aquin (Akinolu Thomas, 1225-1274)le ilginç bir değişim içine girmiştir. Bir tür Hıristiyan demokrasisini savunan Akinolu Thomas, Aristoteles'in izinden giderek insan aklını yüceltmiş ve aklın rehberliğinde demokrasiden ve direnme hakkından söz etmiştir. Birey yönetiminde söz sahibi olmalıdır. O kendi kendini yönetebilir. Ancak, devlet iktidarının temeli Tanrı'dadır. Tanrı iktidarı halk aracılığıyla yönetenlere verir. Görülüyor ki, Adnino'lıı Thomas bu tür demokrasiyi Orta Çağ'da savunmaktadır. Bunun nedeni kilisenin yavaş yavaş gücünü kaybetmesiydi. Yeniden güçlenebilmesi için halkın desteği gerekmekteydi. Halk aracılığıyla iktidarı alan yöneticiler Ebedi Yasaların (Lex Aeterna) bu dünyaya yansımaları olan İlahi Yasalar (Lex Divina) ve Doğal Yasalar'a (Lex Naturalis) sadık bir şekilde İnsan Yasaları·ını (Lex Humana) kamu yararına uygun bir anlayışla yürürlüğe sokmalıdırlar. Aksi takdirde halk aracılığıyla aldıkları iktidar gücü zedelenir ve direnme meşrulaşır. Lex humana eğer lex divina'ya aykırıysa aktif direnme; yok eğer lex natu-ralis'e aykırı bir görünüm içindeyse pasif direnme gündeme gelir.