Unutulmuş Kürt Tarihi - 1


 Doç. Dr. M. Sadık BEKTAŞ    25-09-2016  


Kürtler ve İslamiyet

 

İslam dininin 7. yüzyıl'da ortaya çıkışında  Kürtler Pers İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu arasında parçalanmış durumdaydılar.Muhammed döneminde Müslüman olan Caban el-Kurdi ve oğlu Meymun el-Kurdi adındaki sahabeler İslamı kabul eden ilk Kürtlerdir.Ömer bin Hattab döneminden itibaren Kürtler, Müslümanlar ile karşılaşmış ve kitleler halinde Müslüman olmaya başlamışlardır.Kürtler İslam dinine geçişle beraber çok sayıda bilim insanı ve alim yetiştirdiler, İslam'ın Altın Çağı olarak adlandırılan dönemde, Abdussamed Babek, Ebu Abdullah el-Mukri, Bassami Kurdi, Ali Hariri, Macid el-Kurdi, İbnü'l Ezrak, Fahru'l-Nisa, Amidî, Şemseddin Şehrezuri, Ebu'l Fida, İbn-i Salah el-Kurdî, Mübarek el-Mustevfi, Siraceddin Urmevi, Ahmed Eşnehi, Musa Kemaleddin, Ali İbnü'l-Esîr, Tacuddin Kurdi ve Fahreddin Ahlatî gibi çok sayıda İslam alimleri, Kürt edebiyatçılar ve bilim insanları yetişti.

 

Dinaveri Kürtlerin tarihi ve antropolojisi üzerinde çalışmalar yapan ilk bilim adamlarından olmuştur, bu çalışmasını Ensab el-Ekrad (Kürtler'in Kökeni) adlı eserinde toplamıştır. Abdussamad Babek ve Ali Hariri İslam'ın kabulünden sonrası Kürtçe'nin Kurmanci lehçesiyle şiir yazan ilk şairlerdir. Şemseddin Şehrezuri 13. yüzyıl'ın önde gelen tıp bilim insanı ve İslam filozofu.

Ebu'l Fida (1320-1331) döneminde Eyyubiler'in Hama Emirliğini yapmış ünlü İslam tarihçisi ve coğrafyacı, Ay üzerindeki Abulfeda krater'inin adı, O'na ithafen verilmiştir.

Fahru'l-Nisa (1091-1179) İslamiyet sonrası ilk Kürt kadın hadis bilgini, hattat ve yazarı. Ali İbnü'l-Esîr, Cizre'li İbnü'l-Esîr ailesinin en ünlü erkek kardeşlerden ortancası, 1160 ile 1233 yılları arasında yaşamış olan Müslüman ortaçağ sonrası tarihçisidir, El-Kamil fi't-Tarih adlı eseriyle tanınmaktadır.

Bunların yanı sıra bu dönemde Kürdistan coğrafyasında çok sayıda camii, çeşme, medrese ve hastaneler inşa ettiler. Günümüzde Türkiye sınırları içerisindeki ilk camii olan Ebul Manucehr Camii Şeddadiler emiri olan Manucehr ibn Şavur tarafından inşa edilmiştir. ( kaynak; wikipedia, kürtlerin islamiyete geçisi)