İMADUDDİN HALİL – 2

          İ.Halil İslami düşünüşün yeniden oluşumu adlı çalışmasını şu başlıklar altında ele alır:

1. İtikadi değişim ve intikali: Bütün değişimlerin temelinde bulunan en önemli değişim fikri ve itikadi değişimdir. Yüce Allah gönderdiği bu yeni din ile kendi yarattığı beşer aklının yeniden nasıl teşekkül edeceğini ve aynı zamanda durmak bilmeyen dinamik bir kabiliyetle ileriye doğru nasıl hamle yapacağını en iyi şekilde öğretmiştir. Bu öğreti ile İslam medeniyetini gerçekleştiren Peygamber ve Ashabının itikadi değişim ve çabalarını günümüze güncelleştirerek intikal ettirmeliyiz.

2. Bilgi Değişişimi ve İntikali: Yazar, oku, düşün, tefekkür et, bak, nazar et, gör, basiretini kullan, akıllan ve düşünmez misiniz gibi bilgilenmeyi gerektiren Kur'an vurgularına dikkat çekmenin amacını; Müslüman aklı İslam'ın istediği bilgi formuna uyabilmesi için bizzat iman mantığıyla kendini yeniden şekillendirmek mecburiyetini hissetsin şeklinde açıklar.

3. Program Değişimi ve İntikali: Bu bölümde yazar İslam'ın mahiyetine ve karakterine uygun olarak  Müslüman aklından gerçekleştirmesini istediği değişimin üç yönlü olduğunu belirtir:

1. Sebeplilik Prensibi: Sebepleri nedenlerine bağlamaya bizleri ısrarlı bir şekilde çağıran Kuran ayetleri karşısında Müslüman düşünüşün artık bütün dikkatini ve ihtimamını bu yöne aktarmanın zaruri ve şart olduğuna inanması gerekmektedir. Sebeplilik prensibinin keşfedilmesi ve kendi metodunun şartlarıyla tatbik edilmesi insan aklı için büyük bir kazançtır.
2. Tarihi Zorunluluklar: “ Tarihe bir takım kanunlar hükmetmektedir” bu ilahi kanunların keşfi ve gereği yapılmalıdır. “Kendilerinden önceki , şimdi yurtlarında dolaştıkları nice nesilleri helak etmiş olmamız onları hidayete getirmiyor mu ? Şüphesiz bunda çok ibretler vardır. Onlar görüp işitmezler mi?” (Secde 26)
3. Duyulara ve Deneye Bağlı Araştırma Metodu: Yazar bu bölümde Kuranda yedi yüz elliden fazla ayetin ilme dikkati çektiğini, İslam medeniyetinin sadece ahlaki ve ruhi yönlere önem verdiğini düşünmenin kesinlikle yanlış olduğunu belirtir. Tarihi gerçeklerin boyutları altında İslam ve kadim medeniyetler (Yunan, Hint, Türk, Çin vd.) hakkında bilgiler verir. Müslümanların Avrupa medeniyetine olan tesirlerini Oryantalistler den yaptığı alıntılarla örneklendirir. Müslümanların ilmi başarılarından, farklı ilim alanlarında yapmış oldukları çalışmalardan örnekler verir.

   İslami Medeniyet Planının üç ana unsuru vardır:

1. Din: Medeniyet ve iş Programıdır. 2. Zemin: Bütün yer yüzüdür. 3.İnsan: Programın uygulayıcısı olup Halife olma sorumluluğunu taşır.

   İslami Medeniyet Faaliyetinin Temel Özellikleri:

1. Çalışma ve ibda Ruhu
2. Tahribat ve Bozgunculuğa karşı durma
3. İkilikler (Ruh – Madde, Dünya – Ahiret) Arasında denge ve bunların birleştirilmesi: Tevhid
4. Tabiiat ve Kainatla ahenk ve uyum içinde olma.