24 NİSAN DÜNDEN BU GÜNE ERMENİ MESELESİ 2

ERMENİ ÖRGÜTLER: Ermenileri Osmanlı Devletine ve Milletine karşı harekete geçirmeye çalışan, bu örgütler terörü en etkili yöntem olarak kullanacaklardır.

1.      HINÇAK(Çan sesi komitesi) Rus uyruklu Avedis Nazerbek ile işi Marol ve Kafkasyalı öğrenciler tarafından İsviçre’de 1887 yılında kuruldu. Komite düşüncelerini yaymak için Hınçak isminde bir de gazete çıkarmıştı. Çalışma alanı olarak doğu Anadolu’yu seçmiş, bir süre sonra merkezi İsviçre den Londra’ya taşınmıştır. 1890 da merkezi İstanbul’da olmak üzere Osmanlının diğer vilayetlerinde de şubeler açtılar. Hınçak’ın politik amacı Türkiye deki Ermenileri Türklerden İran’daki Ermenileri İran’dan kurtarmaktı.

2.      TAŞNAK SÜTYUN KOMİTESİ: Kristapor Mikalyan ve arkadaşları tarafından Kafkasya da 1890 da Ermeni ihtilal cemiyetleri birliği (Taşnak Sütyun Komitesi) adıyla kurulmuştu. Kendilerini sosyalist-Demokrat, Sosyalist-İhtilalci ve milliyetçi olarak tanımlayan taşmaklar terör örgütü olarak ortaya çıktı. Partinin bayrağında kin, intikam ve terör sembolü olan hançer yer almıştır.

İhtilalci Ermeni komiteleri kendilerine taraftar ve destekçi bulmak, parasal kaynak sağlamak amacıyla dindaşlarını tehdit ederek, üzerlerinde baskı kurmaktan da geri kalmamışlardı. Ermenileri ihtilalci komitelere girmeye zorlamış tehditlere boyun eğmeyenler izlenerek öldürülmüş veya yaralanmışlardır.  İlk faaliyetleri olarak: Türkiye’ye çeteler sokmak, Ermenileri silahlandırmak, köylülere silah kullanmayı öğrenmek, çete kurmak, çete başları yetiştirmek, savunma örgütleri oluşturmak ve son olarak Kürtleri de yanına alarak isyanlar çıkarmaktı.

İHTİLAL ATEŞİ YAKILIYOR VE İSYANLAR BAŞLIYOR: olayların ilki Hınçak üyelerinin girişimiyle gerçekleşen 20 Haziran 1890 daki Erzurum isyanıdır. Ardın da 15 Temmuzda İstanbul’daki Kumkapı nümayişi ile ilk ermeni- Türk çatışmaları başlamış oldu.

            Erzurum olayı : Ayaklanmayı bastırmak üzere gelen kuvvetlere ateş açılmış bir asker ölmüş ve dört askerde yaralanmıştı. Olaya tepki olarak Müslüman halk ayaklanmış bu kargaşa sonucunda 8 Ermeni ve 2 Müslüman ölmüş, 6 Ermeni ve 45 Müslümanda yaralanmıştı. Bu olaylarda yer alan Ermenilerin batı ülkelerinin baskısı üzerine hafif cezalar almaları veya hiç cezalandırılmamaları ilerleyen dönemlerde daha fazla olayların çıkması yönünde etkili olmuştur. 1891 de ikinci Abdülhamit olaylara karışan Ermeniler için bir af çıkarttı. Ancak bu af da sonraki olayları durduramadı. 1892 – 1893 Kayseri, Yozgat, Çorum, Merzifon, Tenos, Develi , Aziziye , Tokat ve Gemerek olayları yaşandı. 1894 de Sason isyanı , Babıali gösterisi ve zeytun isyanı gerçekleşti.

1896: Osmanlı Bankası baskını ve Van isyanı yaşandı.

1903: ikinci Sason isyanı

1905: Ermeni suikastçılar 2.Abdulhamide suikast düzenledi.

1909: Adana olaylarında 1850 Müslüman öldürüldü.

1894: Anduk isyanı: Muş kasabasını basmak istediler 3 bin ermeni bu amaçla Delikan aşiretine hücum edip bir kısmını öldürdüler. Bikranlı ve Badıganlı aşiretleri üzerine saldırdılar. Bir çok cinayet işleyip yağmalarda bulundular. 25 Temmuz 1915 de Diyarbakır’ın Hızır-İlyas köyünde eşleri cephede bulunan Müslüman kadınlar ve çocuklar ermeni çeteleri tarafından vahşice katledilmişlerdi.

(devam edecek)