EMANETLERİ KORUMAK


 Mustafa ÇATLI    30-09-2018  


“Ey müminler! Bile bile (çağrısına uymamak, emir ve yasaklarını çiğnemek suretiyle ) Allah’a ve elçisine hainlik etmeyin. Yine (gerek ganimet taksiminde, gerek diğer bütün hususlarda size verilen görev, yetki, sorumluluk ve başkalarına ait hak gibi) emanetlere de hak ve adalet ölçüsünü bile bile hıyanet etmeyin.” (Enfal /27)

      Sözlükte güvenilir olmak, doğruluk, bir kimseye koruması için geçici olarak verilen şey gibi anlamlara gelen emanet kelimesi: Canımız, sağlığımız, malımız, insani değerlerimiz, doğal güzelliklerimiz kısacası birey ve toplum olarak sahip olduğumuz her şey yani bizim için sorumluluk alanlarımızı ifade eden bir kavramdır. Bu sorumluluk alanlarının gereğini yerine getirmemek, emaneti koruyamamak hıyanet-ihanet olarak vasıflandırılmaktadır.

   Kur’an-ı Kerimde emanet kelimesi iki yerde tekil ve dört yerde de çoğul olmak üzere;

1.)Dini Yükümlülükler (Ahzab / 72 )

2.)Emanet ( Bakara / 283 ),( MÜminun /8),( Mearic / 32)

3.)Allah’ın insanlara vermiş olduğu idarecilik, yöneticilik, malın idaresi gibi iş ve sorumluluklar ( Nisa/58 , Enfal/9) gibi anlamlarda kullanılmaktadır.

      İslam literatüründe emanet oldukça geniş kapsamlı bir kavram olup:

A.)Bir kimseye koruması için geçici olarak verilen malın yanında ücret, kira, ortaklık hakkı ve buluntu gibi maddi haklar

B.)İman, ibadet gibi dini hükümlülükler

C.)Beden ve ruh sağlığı, servet, makam-mevki gibi imkân ve kabiliyetler

D.)Sözleşmeler, mesken ve aile mahremiyetine saygı, nimet ve ikrama teşekkür, selama karşılık verme, sırların saklanması gibi dini-ahlaki, sosyal ilke ve kuralları kapsar.(DİB Dini kavramlar sözüğü)

      Emaneti yerine getirmeme ona ihanet etmeye  hıyanet, hıyanet eden kişiye de hain denir. Söz konusu ayette üç çeşit ihanetten söz edilir: Allah’a, Resulüne ve emanetlere ihanet. Allah’a itaat yerine isyanı seçmek, emir ve yasaklarına uymamak, kulluğun gereğini yerine getirmemek Allah’a ihanet olduğu gibi peygamberin sünnet ve siretini örnek almayan onun ahlakıyla ahlaklanmayan ve böylece onun rehberliğinden yüz çeviren de peygambere ihanet etmiş olur. Allah ve Resule itaatle birlikte gözeteceğimiz üçüncü sorumluluk alanımızda “emanetler” konusudur. Özellikle de toplumsal alanda yüklenmiş bulunduğumuz emanetler olan “kamu görevleri” konusunda: rüşvet, yolsuzluk, adam kayırmacılık, torpil, ihaleye fesat karıştırma, verimli çalışmama, ödev ve görevi hakkıyla yapmama, hak yemek, hukuku çiğnemek gibi suiistimaller emanetin gereğini yerine getirmemek olup emanete ihanettir.

     İdareci, memur ve diğer kamu görevlilerinin görevlerini yerine getirmemesi, savsaklaması ve ihmal etmesi aynı zamanda kamuya karşı işlenen bir hıyanet olup emanete ihanettir. Rabbimizden bizleri emanetlerini koruyan, gözeten eminlerden-erdemlilerden kılmasını dileriz.