Kültür Politikaları ve Felsefe


 Doç. Dr. M. Sadık BEKTAŞ    12.01.2020 11:15:52  


Türkçeye, ‘’Kültür Politikaları’’ olarak giren ‘’cultural politics’’ terimi, siyasi ve felsefik alanda olmak üzere iki farklı biçim de yorumlanmaktadır.

Bu terimi felsefik anlamda ele alacak olursak, Amerikan neo-pragmatik felsefenin önde gelen isimlerinden olan R. Rorty’den bahsetmeliyiz çünkü kimse onun kadar bu konu hakkında kafa yormamıştır. Türkçeye çevrilmemiş (veya çevrilmiş ise benim  bulamadığım) kitabı daha doğrusu makalelerinin toplamı ‘’Philosophy aş Cultural Politics” yani ‘’Felsefe ve Kültür Politikaları’’ eserinde bu konu hakkın da detaylı bir şekilde kafa yormuştur. Ona göre, kültür politikaları dilin işlev ve kullanımı ile yakından alakalıdır. Filozofun deyimiyle, kültür politikası aslında dilde, toplumlara karşı hangi kelimeleri kullanmamız ile alakalı bir durumdur. Bu zamana kadar süregelen ayrıştırıcı kelimeleri artık terk edip, bunlar yerine farklı alternatif sözcüklerden bahsetmek daha olumlu ve huzurlu bir toplum yaratabilmenin ön koşuludur. Bunu örneklendirmek gerekirse, ‘’zenci, ırk, kutsal kan, şerefli soy’’ gibi ayrıştırıcı kelimelerden uzak durmalı. Çünkü bu kelimeler, toplumsal sorunların oluşmasında temel etken oynarken, aynı zaman da bir öteki diye nitelendirdiğimiz azınlık grubun ayrışmasına veya oluşmasına sebep vermektedir. Bu tarz bir felsefenin veya düşünce biçiminin temel amacı, birey veya toplumları onlara atfedilen kelimeler aracılığıyla değil, yaptıkları davranışlar aracılığıyla eleştirmektir.

Felsefik açıdan böylesi bir anlam taşıyor iken, kültür politikası siyasi manada da bir devletin farklı kültür ve grupları koruması olarak literatüre veya siyasi bilimlere girmiştir. Bu mana da denilebilir ki, devletin temel görevi insan güvenliğini sağlamak iken, birey ve toplumların değer olarak gördükleri bir takım inançlara  karşı da siyasi bir proje ve strateji uygulamasıdır. Özellikle, Türkiye gibi zengin bir kültür ve topluma sahip ülkelerin, böylesi bir stratejiyi gözetlemesi, toplumsal refah ve barışı için gerekli görünen bir uğraştır.