ADIYAMANLI MUSTAFA HAYRİ EFENDİ
Adıyaman'ın tarihi şahsiyetlerinden ve alimlerinden Mustafa Hayri efendi, Kendisi de Adıyamanlı olan ve halen Dicle Üniversitesi ilahiyat fakültesi Temel İslam bilimleri bölümü tefsir ana bilim dalında öğretim üyesi Yrd.Doç. Ahmet İNAN tarafından titiz bir araştırma sonucu gün yüzüne çıkarıldı.Titiz bir o kadar da emek verilerek bu eseri bize kazandıran sevgili Ahmet İNAN hocamıza teşekkür ederken,Alim Mutavasıf Adıyamanlı Mustafa Hayri efendi hocamıza da Yüce Allahtan rahmet diliyoruz.
11 2017-04-18
Mustafa Hayri efendi
II.Meşrutiyet dönemi medreselerinde yetişmiş,son devir Osmanlı ulemasının ender İlmi şahsiyetlerinden biridir.
I.Dünya Savaşında,Çanakkale,Makedonya ve Irak cephelerinde savaşmış;Irak cephesinde İngilizlere esir düşmüştür.İki yılı aşkın esaret hayatından sonra İngiliz'lerle yapılan esir mübadelesiyle İstanbul'a dönmüş ve kısa bir süre sonra da Bulgaristan'a giderek oraya yerleşmiştir.
Bulgaristan'da ki Müslüman Türk azınlığın en önemli eğitim kurumu olan Nüvvab Medresesinde müderrislik yapmış, daha sonra da Sofya Başmüftülüğünde Din işleri yüksek kurulu üyesi olarak hizmet vermiştir.
Ömrünün 43 yılını,Bulgaristan'daki Müslüman Türk azınlığının dini kurumlarında hizmette adayan Mustafa Hayri efendi,Sofya daki görevi esnasında el-Muktataf fit-tefsir adlı tefsirinin yazımını tamamlamıştır.(15 Nisan 1964)Eser Arapçadır.
1965 yılında serbest muhaceretle anavatana dönmüş ve İstanbul'a yerleşmiştir.1970 yılında hakkın rahmetine kavuşmuş;İstanbul eski kozlu mezarlığında ebedi istirahatgahına defnedilmiştir.
Müellif,tefsirini sağlığında basamamış;yakınlarına eserinin basılmasını vasiyet etmiştir.Müellifin bir yakını bu vasiyeti gerçekleştirmek için eserin yazmasını Suudi Arabistan'a götürmüş ve bu nüshayı Muhammed Ali es-Sabuni'ye teslim etmiştir.es-Sabuni,eseri tahkik etikten sonra 1966 yılında Lübnan'da beş cilt halinde bastırmıştır.
es-Sabuni,ne yazık ki,eseri tahsis etmesi gerekirken tahrif etmiştir.
Bu kitap,müellifin hayatını konu almakla birlikte es-Sabuni'nin eser üzerinde yaptığı tahrifatları sergileyerek müellifin,el-Muktataf fit-tefsir adlı bu kıymetli eserinin ciddi bir tahkikinin yapılması gerektiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. ŞEHİRDE BU HAFTA
