Yıldırım mecliste tütünü konuştu

HDP Adıyaman milletvekili Dr Behçet Yıldırım TBMM genel kurulunda tütün üzerine konuştu.

    Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım; 125-130 maddelik torba yasa tasarısının tütünle ilgili maddelerine nihayet gelmiş bulunmaktayız.

    Maliye Bakanı, bu tasarının ilk hâline ciddi bir tepki olunca tütün üreticisi açısından bir sıkıntı kalmadığını, üreticinin önündeki engellerin kaldırıldığını belirtiyor, gerekçesinde de "Üreticiler isterse kooperatif kurabilir, bu kooperatifler aracılığıyla sarmalık kıyılmış tütün üretimi ve ticareti yapabilir." diyor. Ancak sahada işler pek retoriğe uygun gitmiyor. Kooperatif geleneğinden yoksunuz, bir. Ayrıca "Kooperatifler eliyle bunu satabilirsiniz." diyorsunuz ancak herhangi bir vergi oranı belirlemiyorsunuz. Bu konuda kamuoyuna da bir taahhütte bulunmuyorsunuz. "Kooperatif kurun, ben sizi teşvik edeceğim, çok cüzi vergilerle sizi destekleyeceğim." de diyemiyorsunuz. Siz kooperatif kurdunuz, üreticiden tütün aldınız ve bunu satacaksınız. Vergi oranı ne kadar? Muamma, cevap yok. Yüksek vergiler geldiği zaman bunun piyasada diğer sigara markalarıyla rekabet şansı var mı? Yok. Büyük sigara firmalarının tekel hâline geldiği bir piyasada çok düşük vergiler olmadan, destek ve teşvik olmadan kooperatifler eliyle bu işin götürülmesi çok ama çok zor.

    Birincisi, vergi oranında bir belirsizlik var. İkincisi, bu sarmalık kıyılmış tütün üreticiye maliyet boyutuyla, sigara sarma kâğıdı ve makaronlarla da ilişkili. Hem vergi oranlarındaki belirsizlik hem de makaronlara getirilen yüksek vergi, ki bu makaronlara son bir haftada yüzde 700 zam geldi. Bunlar nedeniyle sarmalık kıyılmış tütünü ucuza bulma koşulları sıfırlanıyor. Özü, sarmalık kıyılmış tütünün daha ucuza tüketiciye ulaşması engellenmiş olacak. Bu şekilde tüketici bu sarmalık kıyılmış tütünden vazgeçirilecek ve pazarı bitirilmiş olacak. Dolaylı yollardan çok fahiş vergi oranlarıyla sarmalık kıyılmış tütün üreticisi tütün ekiminden vazgeçirtilecektir. Yani yerel üretici desteklenmiyor, önü kesiliyor. "Yok, bu iş öyle olmayacak, biz yerel üreticiyi destekleyeceğiz, vergi oranlarını çok cüzi seviyelerde tutacağız, kooperatiflere teşvik ve destek sözümüz var." diyorsanız Hükûmet burada, çıksın, tütün üreticisine bu sözü versin. Bakan yapmıyorsa Adıyaman milletvekilleri burada, çıksın, halka buradan bu sözü versinler.

    Destek olma anlamında bir niyetiniz olsa idi çok rahat bir madde ekleyip bunu yapabilirdiniz. Umarım yanılırım ama zamana yayarak oluşacak tepkiyi yumuşatma eğilimindesiniz. Adıyaman'da tütün esnafında gördüğünüz tütün satışı, esnaftan sarmalık kıyılmış tütün satışı mümkün olmayacak. Bu tasarının kanunlaşmasıyla beraber çok yoğun baskılarla, ceza tehdidiyle bu küçük esnaf iş yerlerini kapatmak zorunda kalacak. Bu ne demek? Sarmalık kıyılmış tütün pazarının son bulması demek. Kooperatifin tek başına bu ağı kurması pek mümkün görünmüyor. Yerli tütünün, sarmalık kıyılmış tütünün bir piyasası, bir tüketicisi oluşmuştur, yapılan, bu pazarı sürece yayarak yok etmektir. Arz-talep dengesine göre bir çözüm üretmek değil, arzın önünü keserek talebi yabancı sigara markalarına yönlendirmeye çalışmak gibi bir durum var burada.

    Tasarıda "Verilen cezalar kalkıyor." denildi. Tütün ekimini yasaklamaya çalışmak zaten başlı başına bir garabetti. Bu bir lütuf değil. Halkta ciddi bir tepki olmayınca neredeyse tütün ekimini yasaklayacak ve ciddi cezalarla karşı karşıya bırakacaktınız. Sizin programınız, projeniz buydu. "Mevcut yasadaki cezaları kaldıracağız." diyorsunuz ama başka yerlere gizlemişsiniz bu cezaları, mesela 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'na işlemişsiniz.    Tütün yasaklamaları tarım politikasından bağımsız değerlendirilemez. Üretmeyen tüketen, ülkeyi dışarıya açık bir pazar hâline getiriyoruz. Nasıl et ithalatı varsa, saman ithal eden bir ülkeye dönüştüysek, aynı şekilde tütün ithal eden bir ülke olacağız. Yoksa, "Alın, kooperatif kurun, tütününüzü burada satın, ben sizden yüzde 85 vergi alırım." derseniz, makarona da çok fahiş vergiler getirirseniz, bunun adı yasal güvence değil, yasal engelleme olur.

    Pratikte olanı ben buradan izah edeyim size: Sarmalık kıyılmış tütüne bu oluşmuş topyekûn piyasa araçlarıyla beraber yasal bir durum, yasal bir güvence yaratamaz iseniz, sadece geleceği belirsiz kooperatif seçenekleriyle değerlendirirseniz, tütün üretimi zamanla yok olacak, Adıyaman daha da yoksullaşacak, daha da ırgatlaşacaktır diyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum."dedi.ŞEHİRDE BU HAFTA