DİNDE REFORM ÇAĞRISI ÜZERİNE


 Mustafa ÇATLI    20-11-2016  


 

                Mağluplar, galipleri giyim ve kuşamlarında, inançlarında ve diğer örf adetlerinde taklide çalışırlar ve bunları asla ihmal etmezler… Çünkü daima insanlar kendilerini mağlup eden ve boyundurukları altına alanları, mükemmelliğe erişmiş saymaya meyyaldirler. İ. Haldun

                Bu yazımızda reformu: İslam’ı çağdaş Müslümanların hayatına egemen kılmak için yapılan ıslahat veya tecdit hareketi olarak değil de, İslam’ı yabancı bir düşünce biçimine uydurmak ve İslami olmayana boyun eğdirme çabaları anlamında ele almaktayız.

                17. asırdan başlayarak İslam dünyasını doğudan ve batıdan çember içerisine alan batı emperyalizmi 19. Asrın ikinci yarısına kadar bütün İslam dünyasını hâkimiyeti altına almayı başarabildi. Bu asırdan itibaren İslam dünyasında batı emperyalizmine karşı direniş hareketleri başladı ve peş peşe bağımsızlıklar kazanıldı. Ne var ki fiili işgaller bitmesine rağmen kültürel emperyalizm bütün hızı ile, her çeşit hile ve komplolarla devam ede gelmektedir. Bu meyanda emperyalizmin başvurduğu yöntemleri Muhammet el Behiy: “ İslam düşüncesini kendi amaçları doğrultusunda yönlendirme şeklinde tanımlamaktadır.’ Ona göre bu yönlendirmede iki şekilde ortaya çıkmaktadır.

1.       Müslümanlardan bazı düşünürlerin güya İslam’da ilerici bir harekete girişmeleri. Bu hareketin amacı, emperyalistlerin otorite ve egemenliği sağlamlaştırmak ve İslami açıdan Müslümanlar üzerinde velayetini sabitleştirmektir. Müslümanların otoritesi altına almada olsun, aralarına çağdaş ıslahat sistemleri dediği şeyleri sokmada olsun, emperyalizme karşı direnmemeyi ve muhalefet etmemeyi amaç edinmektedir.

2.       Bazı Ari Hıristiyanların Müslümanlar arasında mezhep ihtilaflarının körüklemesi, halklar coğrafyası veya yönetim sistemi acısından Müslüman gruplar arasında gedikler açıp ihtilafları alevlendirmesi sonra İslam’ın birçok kurulanı temel hedeflerinden saptıracak biçimde çarpık olarak izah etmesi. Bütün bunların yansıra Hıristiyanlık değerleri ile batı uygarlığının batı siyasal sistemi ile bireysel davranış kurallarının yüceltilmesi ve reklam edilmesi

 

Emperyalizmin bu çabalarının sonuçları olarak gerek ülkemizde gerekse diğer İslam

Ülkelerin de Müslümanların gündemine şu tür sorular girebilmiştir:

a)      İslam sadece kişinin ruh güzelliği ve kalbin saflığı ile uğraşan ruhi  bir eğilimdir. Din bir vicdan meselesidir.

b)      Dini konularda başkalarını aydınlatacak bir topluluğun olmasına gerek yoktur. Bu çoğu zaman İslam da ruhbanlık yoktur. Hadisinin arkasına sığınılarak masumane bir istek şeklinde ifade edilerek gerçek amaç gizlenmiş olur.

c)       Cihat farizası sadece Resullullah a.s dönemine ve ashabına ait bir farizadır. Cihat kaldırılmıştır. Benzer şekilde cihadın sadece kalemle olacağı düşüncesi Türkiye’de ışıkçılar diye bilinen grubun kurucusu Hüseyin Hilmi IŞIK tarafından da eserlerinde ifade edilir.

d)      Bu gün değişen uluslararası şartlar gereği Müslümanlar Müslüman olmayanlara boyun eğmeli ve onların yönetimlerine razı olmalıdırlar.

e)      İslam’ın kendi kendisini yenilemesi, reform isteği bu günü değerlendirirken İslam’ın ana kaynakları başta olmak üzere geçmiş hiçbir öğretiye ve akıma bağlı kalmamak

f)       Müslüman hakların ve grupların sayısına bakıp birden fazla İslam olduğunu ve dolayısıyla farklılık arz edebileceğini savunmak

g)      İslam kişisel bir dindir. Bireyler arasındaki ilişkilere müdahale etmesi doğru değildir şeklinde din ve dünya ayrımı yaparak dinin toplum ve devlet hayatından uzaklaştırılması

h)      Müslüman bir kadının gayri Müslim bir erkekle evlenmemesini ırkçı bir düşünce, Allah yolunda cihadı saldırı ve haksız bir savaş eğilimi, ailede erkeğin kadına olan sorumluluğunu erkek soyunun kadın soyuna karşı üstünlüğü olarak yorumlama…

 

Emperyalizmin ürünü olan tüm bu düşünceler çağdaş İslam düşüncesindeki bazı

eğilimlerin de tipik tezahürleridir. İslam dünyasında ilk örneğini Sir Ahmet Han ve Kadiyanilik oluştururken ülkemizde de buna Edip Yüksel ,Y.N .Öztürk ,Mealciler ve diğer modernist kesimler örnek olarak verilebilir…