İSMAİL RACİ FARUKİ 3
Mustafa ÇATLI 13-08-2017
Farukinin bilginin İslamileştirilmesi için ön gördüğü çalışma planının 5 temel şartı vardır.
- Modern disiplinleri, bilim dallarını iyice öğrenmek
- İslami kültür mirasına iyice nüfuz etmek
- Modern bilginin her alanı ile İslam arasında özel bir uygunluk ve uzlaşma sağlamak
- İslami kültür mirası ile modern bilgi arasında verimli bir terkip için metodlar geliştirmek
- İslam düşüncesini, ilahi modeli icra edecek ve ona işlerlik kazandıracak bir yörüngeye oturtmak.
Bu çalışmalarla İslam kültür mirası yeniden keşfedilecek ve yorumlanacak, bir miras modern bilgi birikimi ile tenkitçi bir tarzda uzlaştırılacak, edinilen çağdaş İslami bilgi İslam topluluğunun ve genel olarak insanlığın problemlerine çözümler getirecek, bu şekilde İslamileştirme programı gayesine ulaşacaktır. Farukiye göre üniversitelerde dört yıllık zorunlu İslam medeniyeti dersi konulmalı, modern ve İslami eğitim sistemleri birleştirilerek İslami görüşü aşılamalıdır.
Faruki geleneksel usulün aksaklıklarını tespit ederken, içtihat kapısının kapandığını İslam’ı savunmak adına Müslümanların kendilerini yeniliklere kapattıklarını, selefin yorumlarının nihayi din yorumu olarak kabul edildiğini ve bütün yeniliklerin din dışı ilam edildiğini ifade eder. Fıkıh ve fakih, içtihat ve müçtehit kavramlarının anlam ve önemini belirttikten sonra İslami bilgi kaynakları ve usulü ile ilgili anlayışımızın yeniden düzenlenmesi gerekmektedir der. Yine ümmetin fikri gelişme tarihinin en hazin yönünün vahiyle aklın biri birine yabancılaşmasıdır diyerek, aklı kullanmadan vahiy gerçekleri takdir edilemez, ilhamı vurgulamak için aklın feda edilmesi inanç bozukluklarına yol açmış olduğu düşüncesindedir.
Geleneksel anlayışın yanlışlarından biri de düşüncenin eylemden ayrılmasıdır. Düşünce ve eylem arasındaki birlik parçalandıktan sonra siyaset ilimden, liderlik düşüncenin kontrolünden mahrum kaldı.
Yine kültürel ve dini ikilik ayrımı adalet duygusunun gelişimine, katkısı olmayan, zalimlere ses çıkarmayan, bir ruhbanlık hayat bulut yayıldı. Faruki ilami yöntemin temil ilkelerini şöyle açıklar:
1. Allah’ın birliği tevhit
2. Hilkatin birliği: Allah varlığı bir nizam içinde bir amaca sahip olarak yaratmıştır.
3. Mahlukatın insana boyun eğmesi: mahlukat ile insani kullanım arasında tabi bir ahenk vardır.
4. Kozmik düzen
5. Hayatın birliği: ilahi emanet hilafet görevini gerçekleştirmek üzere insanın uyanık örgütlü ve hareketli olmasını şart koşmuştur. Günümüz hayatının her alanı İslam’ın ilgisi içine sokulma ihtiyacındadır.
Faruki bilgisinin İslamileştirilmesini sağlayacak zorunlu adımları şöyle sıralar: modern disiplinleri öğrenmek, disiplin araştırması yapmak, antolojiler hazırlamak, tahlillerde bulunmak, İslam’ın bu disiplinlere olan özel ilgisini belirtmek, modern disiplinlerin eleştirilerek değerlendirilmesi, İslami birikimin eleştirilerek değerlendirilmesi, ümmetin ve insanlığın belli başlı sorunlarının araştırılması, yapıca tahlil ve terkiplerde bulunmak, modern disiplinlerin İslami çerçeve içinde yeniden biçimlendirilerek, üniversite ders kitaplarının hazırlanması, bu ürünlerin İslam alemi üniversitelerin programına girmesi için de çaba sarf edilmelidir.