SÜNNETİ ANLAMADA YÖNTEM-1

       Günümüzde İslam dünyasında İslami ilimler alanında yetişmiş değerli şahsiyetlerden biride Yusuf El Karadavi’dir. İslam dünyasının siyasi sorunlarıyla da uğraşan Karadavi sünnetin etrafında oluşturulmak istenen şüphe ve inkarlara karşı “Sünneti Anlamada Yöntem” adlı kıymetli eseriyle cevap vermeye çalışmıştır. Türkçemize doksan’lı yıllarda Bünyamin Erul tarafından kazandırılan eseri REY Yayıncılık yayınlamıştır.

     Sünnetin anlaşılması ile ilgili problemleri konu edinen yazar bu meselelerle ile ilgili farklı anlama yöntemleri önerir. Yazar sünnetin İslam’daki konumunu: Kur’an’ın Yaşanmış Bir Tefsiri, İslam’ın pratik bir uygulaması şeklinde tanımlar. Zira Peygamber Efendimizin (s.a.v) ahlakı Kur’an’dı. Karadavi yasama ve yönetmede kendisine başvurulan sünneti İslam’ın ikinci kaynağı olarak kabul eder.

    Sünneti anlama yöntemleri:

a)      Kapsamlı bir metot: Uzunluk, genişlik ve derinlik olarak insan hayatının anlamını kapsamasıyla beliren bir metottur.  Uzunluk: doğumdan ölüme kadar, Genişlik: evde , çarşıda… hayatın her sahasını kuşatmak. Derinlik ise: zahir-batın, söz-amel-niyet, vücut, akıl ve ruhu kapsama.

b)      Dengeli bir metot: Ruh-beden, akıl-kalp, dünya-ahiret, birey-toplum dengesini gözeten bir metot.

c)       Kolaylaştırıcı bir metot: “Kolaylaştırınız…” ilkesi gereğince davranmak. Sünneti değerlendirirken bu yöntemleri dikkate almalıyız.

    Karadavi sünnetin  anlaşılması konusunda üç afetten, tehlikeden sakındırır:

1)      Aşırıların sünneti tahrifi.

2)      İnkarcıların sünneti istismarı.

3)      Cahillerin Te’vil ve yorumları.

    Allah ve resulünden gelenleri yanlış anlama; İslam’da ortaya çıkan her bidat ve sapıklığın aslıdır.   

    Sünneti Anlamada Temel Esaslar:                             

A)Senediyle ve metniyle hadisin sıhhatinin güvenilir olup olmadığının tespit edilmesi

B)Nebevi nassın: Lügavi delaletine uygun olarak, hadisin siyak ve vürud sebebinin ışığında, Kur’an-ın ve diğer nebevi nasların gölgesinde doğru bir şekilde anlaşılması

C)Sünnetin teşrii(yasama)amaçlı olanı ile teşrii amacı olmayanları ayırmak

D)Teşrii amaçlı olanlardan da umum ve devamlılık özelliği olanlar ile husus(özel)veya muvakkat(geçicilik) özelliği olanların arasını ayırt etmek    

E)Nassın, kendisinden daha kuvvetli bir muarız(çelişen) ile mesela Kur’an ile çelişmemesi. Ayrıca sübut açısından daha sahih, teşrii hikmetine daha uygun olan diğer hadislerle çelişmemesi

F)Şeriatın genel maksatlarıyla çelişkiden uzak olması

G)Hükümler sadece bir veya iki hadisten alınmamalı bilakis bir araya getirilmek suretiyle, sübutuyla yakinlik ve kesinlik ifade eden nasslar ve hükümler topluluğundan alınmalı

Yanlış anlama sebebiyle reddedilen sahih hadislere birkaç örnek:

1)”Allah’ım beni miskin olarak yaşat…”hadisindeki miskinlikten maksat tevazu ve alçak gönüllü olmaktır yoksa tembellik ve fakirlik kastedilmemektedir.

2)”İslam beş şey üzere bina edilmiştir…”hadisinde cihat zikredilmediğinden dolayı uydurmadır diyen (Said Havva vd.) kişileri cesur cahil diye suçlar zira cihat insanların hepsine değil ancak bazısına vaciptir. Özel şartlar ve belirli durumlar dışında herkes için Farz-ı Ayin değildir.