Kimlik Tuzağı..
Doç. Dr. M. Sadık BEKTAŞ 12.01.2025 09:26:43
Sevgili okurlarım. Bugün sizlerle, bir diğer okuduğum kitabı paylaşmak istedim. Zaten gazete olarak bir diğer farkımız da bu ya zaten. Okurlarımıza, aynı zaman da henüz Türkçesi olmayan kimi kitapları özetlemek. Bunu da her şeyden önce kendime bir görev olarak görüyorum. Özellikle, toplum psikolojisi alanını merak edenler için, kaçırılmaması gereken bir yapı. Kitabın özeti şöyle;
Yascha Mounk'un "Kimlik Tuzağı: Zamanımızın Fikirler ve Güç Hikayesi "adlı kitabı, kimlik siyaseti ve bunun modern toplumlar üzerindeki etkilerini derinlemesine incelemektedir. Bunu yaparken de bizleri aynı zaman da biraz tarihsel olarak düşünmeye itmektedir. Mounk, bu eserde "kimlik sentezi" olarak adlandırdığı ideolojinin kökenlerini, yükselişini ve sonuçlarını analiz etmektedir.
Kimlik Sentezinin Kökenleri ve Yükselişi
Mounk, kimlik sentezinin kökenlerini postmodernizm, postkolonyalizm ve eleştirel ırk teorisi gibi çeşitli entelektüel akımlara dayandırır. (Bu teorileri anlamadan da onun kitabını ve felsefesini anlamayacağınızı da belirtmeliyim) Özellikle 1960'lar ve 1970'lerdeki sosyal hareketlerin, siyasi ve toplumsal ideolojilerin şekillenmesinde önemli bir rol oynadığını belirtir. Bu dönemde, toplumsal eşitsizliklere karşı mücadele eden gruplar, kimlik temelli politikaların temellerini atmışlardır. Bir nevi, kimlikler onun felsefesin de bir silah ve toplumsal destekçi toplamasına sebep olan bir yapı olarak ortaya çıkar. Bunun etkileri ise günümüz siyasetini belirlemiştir.
Mounk, kimlik siyaseti ideolojisinin, başlangıçta toplumsal adaleti sağlama amacı güderken, zamanla bireyleri sadece etnik köken, cinsiyet veya cinsel yönelim gibi kategorilere indirgediğini savunur. Bu yaklaşımın, bireylerin karmaşık ve çok yönlü kimliklerini göz ardı ederek, toplumsal kutuplaşmayı artırdığını öne sürer.
Kitap, kimlik siyaseti ideolojisinin, evrensel değerleri ve bireysel özgürlükleri tehdit ettiğini vurgular. Mounk, özgürlük, eşitlik ve ifade özgürlüğü gibi temel değerlerin, kimlik temelli politikalar nedeniyle zayıfladığını belirtir. Bu durumun, demokratik toplumların temelini sarsabileceğini ifade eder.
Mounk, kimlik siyaseti ideolojisinin eleştirisini yaparken, daha kapsayıcı ve evrenselci bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğini savunur. Toplumsal adaletin sağlanması için bireylerin sadece kimlik kategorileriyle tanımlanmasının ötesine geçilmesi gerektiğini, bunun yerine ortak insanlık değerlerinin ön plana çıkarılmasının önemini vurgular.
Sonuç olarak, "Kimlik Tuzağı", modern toplumlarda kimlik siyaseti ideolojisinin yükselişini ve bunun olumsuz sonuçlarını kapsamlı bir şekilde ele alır. Mounk, bu ideolojinin tehlikelerine dikkat çekerken, daha evrensel ve kapsayıcı bir toplumsal anlayışın önemini okuyuculara sunar.
Sevgiyle kalın